Jun 30, 2011 5:57 PM
Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ ,
Vô duyên đối diện bất tương phùng .
Ẩm ngã trà hề hoàn ngã trản ,
Đô thành huề cổ dị chinh đông .
(Kim cổ kỳ quan )
Chắc chắn hầu hết bạn bè tôi đều không ai xa lạ gì với mấy câu thơ nói trên đặc biệt là hai câu đầu .Hai câu thơ đã được nôm hóa và phổ biến đến nỗi nhiều người không biết gì về chữ Hán vẫn có thể hiểu được khi nghe nói đến ...Nhưng nghe ,hiểu và cảm nhận một cách chính xác từ cuộc sống là hai vấn đề khác nhau ...Điều đó tùy thuộc vào cách nghĩ và những tao ngộ của mỗi người ...Hôm nay tôi viết bài viết nhỏ này với những hồi tưởng của chính mình sau sáu mươi năm đi tới đi lui đi xuôi đi ngược trên cái cõi trần gian tội lỗi này (chưa kể bốn mươi năm sắp tới ,chuyện đó thì hãy để hạ hồi phân giải vậy ) Tôi còn nhớ Vũ thành An trong bài không tên số 4 thì phải, có viết :" Triệu người quen có mấy người thân ,khi lìa trần có mấy người đưa ..."Quả thật tôi đồng ý với ông ta một trăm phần trăm ít ra là ở cái vế đầu ,còn ở cái vế sau thì tôi không dám chắc .Không thiếu gì người nhờ bản thân ăn nên làm ra hoặc con cháu giàu có ,quyền thế nên khi sống không có ai thân nhưng..." khi lìa trần vô số người đưa "...ngược lại có nhiềungười khi sống thì bà con ,bạn bè đông đúc nhưng "khi lìa trần chẳng thấy ai đưa"...Mà thôi chuyện đó là chuyện thiên hạ ,có nói cả ngày cũng không hết chuyện . Tôi chỉ muốn nói loanh quanh cái chuyện hữu duyên thiên lý và vô duyên đối diện này ...Lấy ví dụ từ tôi chẳng hạn , nếu tính từ lúc cất tiếng cười chào đời cho tới bây giờ thì mặc dù không tới con số triệu người quen như Vũ thành An nhưng cũng không phải là ít : người quen từ lúc tóc còn để chỏm,cho tới lúc đi học đi hành ,đi đây đi đó , đi lam đi làm , đi Đông đi Tây ,đi Nam đi Bắc thuở thiếu niên , thanh niên , trung niên rồi tới cái tuổi cận lão thành hay còn gọi là cận địa viễn thiên như hôm nay .Quen hay biết ,quen nhưng không biết ,biết nhưng khôngquen ,xã giao , sư phụ , sư bá , đại huynh ,đệ đệ,tiểu muội ,tỷ tỷ ,cô cô ,thúc thúc ...loạn cả lên rồi tới bạn bè ,bồ bịch ,người yêu mình , người mình yêu ,người yêu và cuối cùng là vợ con ,cháu chắt ...
Trong phạm vi bài viết này tôi xin được phép chỉ đề cập đến một mối quan hệ thôi đó là quan hệ bạn bè nghĩa là tình bằng hữu .
Không thể kể hết số bạn bè tôi đã gặp gỡ trong suốt sáu mươi năm qua và cũng không thể phân loại bạn bè như phân loại các món hàng được vì dù ít hay nhiều ,dù thân hay sơ , dù tri kỷ ,chưa tri kỷ hay tri chưa kỹ thì mối quan hệ này ,theo tôi ,vốn có tính cách thiêng liêng mặc định nghĩa là không cần cài đặt ... do thế mà ở phương Tây người ta đã từng ví tình bằng hữu là đóa hoa hồng không có gai ( tình yêu có gai)
Đối với tôi ,không nhất thiết phải trà trưa rượu sớm với nhau mỗi ngày mới gọi là bạn bè ,cũng không phải đem tiền của chia đều cho nhau là có thể trở thành bạn bè ,..Tình bằng hữu vốn có những nguyên tắc riêng của nó ,thoạt đầu là do duyên phận chẳng hạn như tình bạn của khối lớp 6471 PCT của chúng tôi nói chung ,chúng tôi có thể biết nhau ,không biết nhau ..thuở còn đi học chung trường nhưng bây giờ chỉ cần nghe nói là bạn ấy thuộc khối mình là tự nhiên đã có cảm giác thân thiện ...Và chính nhờ cái cảm giác khó hiểu ấy mà nhiều bạn đã ngày đêm mài miệt lo từng mẩu thông tin thông báo trên blog như Ân , phục hồi chỉnh sửa những tấm ảnh đã nhòe nhạt bởi thời gian như K.Anh ,thiết kế ,sửa tới, sửa lui mẫu đĩa kỷ niệm như Tư , mày mò đọc chỉnh từng bài viết ,lăng xăng xin giấy phép ,đặt in kỷ yếu như Dục ,như Kỳ , như Kiện ,như Thứ ....Nhiều bạn ở xa cũng liên hệ để lo việc này việc nọ như Ngân ,như Hiển , như Phước ...(tôi xin lỗi không thể nêu hết tên của các bạn ra đây ...)
Đi xa hơn một chút trong số những bạn bè chung ấy cũng có những nhóm bạn bè riêng ,có nhóm bạn cùng lớp ,có nhóm khác lớp ,có nhóm cùng trường , có nhóm khác trường ,có nhóm cùng tuổi ,có nhóm nhiều lứa tuổi ,,,rồi đến những bạn đồng nghiệp , đồng liêu... ,cùng cảnh ngộ ,cùng một mối quan tâm và tất nhiên không phải mọi quan hệ bạn bè này đều giống nhau ...Tôi cũng có nhiều nhóm bạn như vậy và ở mỗi nhóm tôi lại có những bạn bè khác nhau ,không ai giống ai ...Mỗi người bạn là một cuộc đời riêng ,sở thích , tính cách riêng ...Nếu có điểm chung thì điểm chung duy nhất là sự chân thành ,và sự tôn trọng nhau ...Sự tôn trọng và thành thật là hai yếu tố không thể thiếu trong tình bạn , có thể thêm sự hiểu biết ,thông cảm và tế nhị nữa để làm cho tình bạn thêm phong phú và bền chặt ..Tôi có những người bạn không hề làm thơ , những người bạn không hề thích những bản nhạc tôi thích , nhưng chúng tôi vẫn chơi với nhau mấy chục năm không hề gây gổ ...Trong quan hệ bạn bè của chúng tôi đôi khi chỉ có sự cảm thông và khâm phục nhau về một ưu điểm nào đó của nhau và sự chân thành .
Nhưng ,hình như nếu chỉ có thế thì chưa đủ ,chính vì bản thân mỗi người là một tiểu vũ trụ , một ốc đảo cô đơn , vì cuộc sống vốn đa đoan , có những nỗi buồn phải nuốt ngược vào lòng , những nụ cười phải lấy tay che miệng ...nên đôi khi rất cần sự chia sẻ của một dạng tình bạn khác hơn thế nữa ,sâu hơn thế nữa ...và đó là khởi nguồn của tình tri kỷ ...Tôi còn nhớ bài thơ Bá Nha viết khi Tử Kỳ chết , lúc ông đập vỡ cây đàn trước mộ Tử Kỳ như sau :
" Thốt đoái dao cầm phượng vĩ hàn ,
Tử Kỳ bất tại bất thùy đàn .
Xuân phong mãn diện giai bằng hữu ,
Dục mịch tri âm nan thượng nan "
Tôi đã rất xúc động khi đọc đến giai thoại này , cả đến bây giờ vẫn thế . May mắn cho tôi trong cuộc đời này trong từng thời điểm của cuộc đời tôi đã có dịp gặp gỡ với nhiều người bạn tri kỷ theo nghĩa đích thực của từ ngữ này ...Tôi cũng đã từng bỏ hẳn sở thích của mình :
" Ta vẫn thế bên lề đời lặng lẽ ,
Mái hiên sau trú ẩn gió mưa đời ,
Ném thư kiếm xuống dòng trôi nghiệt ngã ,
Ta quên ta ,quên cả khóc hay cười ..."
Nhưng rồi chính những người bạn này đã hâm nóng lại ngọn lửa tình yêu còn le lói trước gió mưa đời sống ,thắp lại trong tôi niềm tin về cuộc đời về con người (trong đó có cả người bạn đời ) không phải bằng hiện kim hay hiện vật mà chỉ bằng sự tin tưởng ,cổ vũ ,động viên ...Có những người ở rất gần tôi ,thỉnh thoảng gọi nhau một tiếng hẹn nhau ở quán cà phê cóc bên đường ,có người ở rất xa chỉ với vài câu chuyện nhỏ thể hiện sự tương đồng nhưng vẫn chứa chan tình bằng hữu ...Trong khi có những người hằng ngày gặp mặt , mở cửa ra là đã thấy nhau như những người hàng xóm thì lại vĩnh viễn vẫn chỉ là những người hàng xóm , không thể thay thế cho một người bạn được ... Đối với tôi như thế là đã quá đủ cho một cuộc đời ,quá nhiều cho một kiếp người ... Và đó cũng là câu trả lời cho hai câu :" Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ , Vô duyên đối diện bất tương phùng "
Dục mịch tri âm nan thượng nan "
Tôi đã rất xúc động khi đọc đến giai thoại này , cả đến bây giờ vẫn thế . May mắn cho tôi trong cuộc đời này trong từng thời điểm của cuộc đời tôi đã có dịp gặp gỡ với nhiều người bạn tri kỷ theo nghĩa đích thực của từ ngữ này ...Tôi cũng đã từng bỏ hẳn sở thích của mình :
" Ta vẫn thế bên lề đời lặng lẽ ,
Mái hiên sau trú ẩn gió mưa đời ,
Ném thư kiếm xuống dòng trôi nghiệt ngã ,
Ta quên ta ,quên cả khóc hay cười ..."
Nhưng rồi chính những người bạn này đã hâm nóng lại ngọn lửa tình yêu còn le lói trước gió mưa đời sống ,thắp lại trong tôi niềm tin về cuộc đời về con người (trong đó có cả người bạn đời ) không phải bằng hiện kim hay hiện vật mà chỉ bằng sự tin tưởng ,cổ vũ ,động viên ...Có những người ở rất gần tôi ,thỉnh thoảng gọi nhau một tiếng hẹn nhau ở quán cà phê cóc bên đường ,có người ở rất xa chỉ với vài câu chuyện nhỏ thể hiện sự tương đồng nhưng vẫn chứa chan tình bằng hữu ...Trong khi có những người hằng ngày gặp mặt , mở cửa ra là đã thấy nhau như những người hàng xóm thì lại vĩnh viễn vẫn chỉ là những người hàng xóm , không thể thay thế cho một người bạn được ... Đối với tôi như thế là đã quá đủ cho một cuộc đời ,quá nhiều cho một kiếp người ... Và đó cũng là câu trả lời cho hai câu :" Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ , Vô duyên đối diện bất tương phùng "
______N2 lại cà khịa sáng nay.
NVGia thì không, một lúc với PNLư & VCLê bạn hắn: "..Mời nhau cạn một ly này Mai kia góc bể chân mây...nhớ về"
và như thế thì ngộ hay phùng sẽ theo từng hoàn cảnh và lòng người.___N2
chung với nhau. Tuy nhiên khi "mổ xẻ" một cách sâu sắt như bài viết của
bác, nhất là ở vào lứa tuổi của tụi mình, theo ý tôi ta nên tách ra làm 2
chử riêng rẻ thì có lẻ rỏ ràng hơn. Bác đề cập đến Vũ thành An trong
bài không tên số 4 : " Triệu người quen có mấy người thân ,khi
lìa trần có mấy người đưa ..." Triệu người quen" nầy có lẻ đa số
chỉ là "BÈ" và dăm người đưa tiển có phải là "BẠN" chăng? Với chiều
hướng suy nghỉ như vậy thì có lẻ đa số chúng ta có rất nhiều "BÈ" (mà
đôi lúc chúng ta lầm lẩn là "BẠN") và vì sự lầm lẩn vô tình nầy mà trong
suốt cuộc đời ta đả đánh mất một số "BẠN" thật sự? Riêng cá nhân tôi, ở
vào ngần tuổi nầy, những ai vẫn còn có được dăm ba người "BẠN" là những
người may mắn và hạnh phúc.
Thân ái,
Thuận